01_OS PREPARATIVOS

Busco información para unha pequena excursión na que pensamos parar en Monterrei (Ourense). Simplemente tecleo en google algo tan inocente como: "donde aparcar castillo de Monterrei Ourense". Ben. Pois digamos que, a primeira entrada podería saír na parte dereita do meu feisbuk acompañando a "queda con madres solteras".





02_OS RECORDATORIOS

- Botarás gasoil en Verín, antes de entrar en Portugal, que despois alí seguro que é máis caro!

- Vaaale.

- E non vaias por autoestrada! Se queren que pagues a peaxe, que poñan cabinas con xente!

- Que siiii.

- E non comas as olivas que che ofrezan nos bares, que non son de balde!

- Oi que leeeeeria!

03_PARADA TÉCNICA


Hai uns anos, noutra ruta por Portugal, detivémonos na Ponte da Barca. Mentres paseábamos, achegóusenos unha muller que, o como escápaseme, notou que éramos de Galicia. E o que alí soltou por aquela boca... Diante duns descoñecidos, puxo a caldo aos políticos municipais (Cabroes! Pasmoes!), de volta e media á muller do seu curmán, o único do Concello que casualmente ela salvaba (Don Vito: pase o que pase, es da familia) para, finalmente, falar de España como o faría un neno de Eurodisney. Que ben aproveitastes os cartos da Unión Europea! Canto progresastes! Non coma nós, aquí todo o gastaron nese paseo á beira do río. Cabroes! Pasmoes!


Despois veu a Merkel e igualounos a todos.


Nunca, e tivemos xa unhas cantas oportunidades, acabamos de penetrar en Allariz. Quedámonos nese envoltorio fluvial, o Arnoia, no que os sabios destoutro país aproveitaron os fondos de desenvolvemento. Porque, aínda que a min tamén me parece que existían cousas mellores nas que empregar o parné, recoñezo que lles quedou ben. Pero que moi ben. E se, despois, o que hai dentro decepciona? Imaxínaste que a vila puidese ser coma un ovo Kinder? Non. Hoxe, tampouco. Aquí paramos para mexar e estirar as pernas. Evitemos os riscos na viaxe.







04_O CASTELO DE MONTERREI


Cando fedellei na internet para informarme dos lugares nos que pretendía parar, ademais de saírme o castelo de Monterrei como un estupendo picadeiro (cousa que confirmo, o sitio, non a práctica) sorprendeume non atopar unha referencia clara dos horarios de apertura e peche. Así, na entrada, polo acceso dos vehículos (hai outro peonil) conviven dous carteis. Un xenérico para anos anteriores e outro, no portal mesmo, que indica que para o verán do 2013 o recinto pódese visitar todos os días de 10:30 a 20:00. Unha vez que accedes ao interior, tes liberdade para moverte por onde queiras agás no que atinxe á igrexa. Para iso, necesitas que o empregado da oficina de turismo che abra a porta e che “guíe”. Póñoo entre comiñas porque me dou a estraña sensación de que non sabía nin unha letra máis do que podería poñer nun folleto (por certo, moi escasos) dos que reparte aos visitantes. De que o chapou con desgana. Lembro a súa expresión mentres nos ensinaba o altar, de costas a el, pernas lixeiramente abertas, cabeza inclinada cara ao lado dereito, mirada perdida no chan, brazo do mesmo lado separado nun ángulo duns 30 graos do corpo, palma aberta... Faltáballe o capote e que un becerro entrase ao trapo. Un toureiro farto de espectáculos para guiris.


En calquera caso, a relación calidade/prezo non se pode calcular. Divídese entre cero porque a entrada é gratuíta. E menos mal pois o ton xeral de boa conservación contrasta con detalles coma este:




Parecen manchas inherentes á propia pedra, non si? Ou, no seu defecto, esa especie de liques que tamén se acumulan nas árbores e que constatan a presenza de aire limpo na contorna, verdade? Non sei como estará o da atmosfera pero o que procede do alento das persoas que desembocan por aquí no cumio da torre da homenaxe debe de estar viciado. Son chicles. Centos de noxentas gomas de mascar que os turistas van pegando e que deixan por racional o costume de escribir a boli os teus sentimentos rodeándoos dun corazón. Cousa que, afortunadamente, alí aínda non sucede.

Por sorte, as vistas merecen sobradamente a pena:





05_OS PROBLEMAS PATERNO-FILIAIS


Un consello para o que marcha de vacacións: o protector solar en crema pringa máis no corpo pero a rosca dos pulverizadores ábrese accidentalmente con maior facilidade. E nas etiquetas non aconsella mantelo fóra do alcance da roupa das maletas.


Ala! A mercar outro.


No supermercado, na estrada que conduce ao Castelo e e ao Parador antes de entrar en Verín, unha familia cristiá, pai, nai e fillo único, posiblemente tamén de feliz descanso estival e, como comprobamos despois, monovolume a xogo, está a pagar a súa compra. O rapaz consulta co cabeza de familia algo respecto das ofertas de móbiles arrimadas á zona da caixa. Para entendérmonos, as que se colocan entre as desbotables de afeitar e os mentos. A min que me contas, le ti o que pon e non molestes. A caixeira comeza a pasar produtos. Un Rioxa. Un Valdepeñas. Dous Lambruscos. Perdemos a conta do número e variedade das botellas de viño que saca do carro pero, curiosamente non vemos ningún da zona. O rapaz non deixa de preguntar cousas (a nai semella ausente) pero segue sen prestarlle atención.


Si. Está nunha idade moi difícil ese pai.

07_CONTROL DE ALCOHOLEMIA


Deixando atrás Verín pola Avenida de Portugal páranos Tráfico. Hai que soprar. Aaaahhhh-Pfffuuuuuuuuuuuuuuu! Xuraría que antes tardábase máis tempo en apagar a luz verde. Non sei. Non entendo por que hoxe. E por que aquí. Se me dis estes días pasados, vale, porque se celebrou a feira do viño de Monterrei. Se me dis aquí, neste sentido da circulación, tampouco lle vexo moito xeito. O barrio vermello está máis adiante, de camiño á fronteira. De alí aínda podía saír alguén contento.

08_O AGOSTO TRASMONTANO


Hai lugares que se asocian cunha estación. Cunha climatoloxía. Visitar Santiago se non orballa significa perder un dos atractivos da cidade. No que a min respecta, vexo Chaves como unha vila de inverno. Imaxínoa sentado nunha butaca de cadros, mantiña a xogo cubrindo as pernas, ao lado dunha fiestra desde a que se ve o vapor das caldas mesturándose coa néboa fría que cobre o Támega. Polo menos, mentres ma figuro así non penso na calor do verán. Porque agosto é un turista con segunda residencia aquí.








09_FOLAR EN CHAVES


En Chaves elabórase o folar, 1 kg de monstruoso bolo preñado de quintillizos, onde colle todo tipo de recheo de inspiración porcina. Saramago, na versión en castelán da súa “Viaxe a Portugal”, despacha Chaves en só 363 palabras, comezando inmediatamente despois da hora do xantar. Xantar que, por certo, lembra pasadas 40, volvendo a el ao cabo de 112. Ningunha referencia, por exemplo, ás augas termais. Nin á Ponte Romana de Traxano. Como ir a Segovia e acordarse só do cochinillo.





Vou comprendendo tanta insistencia coa comida.

10_AS CONVERSAS NO COCHE


ELA: Segundo esta revista, no horóscopo celta ti es álamo. Como se di álamo en galego?


EL: Ameneiro.


ELA: Unha betulácea? Ah, pois logo téñoche alerxia!



Nin o álamo resultou ser o meu signo (nacín baixo a influencia do castiñeiro), nin se traduce por ameneiro (que é o aliso) nin se trata dunha betulácea.


Deus dáos, eles xúntase.

11_O RODEO: BOTICAS


O Guerreiro e Miguel Torga

12_TRES LIÑAS


Chaves, Vidago, Pedras Salgadas. Cidades unidas por estrada e por unha recta imaxinaria que atravesa vilas termais, prolongándose septentrionalmente cara a terras ourensás e retorcéndose cara ao oeste en Boticas. En tempos existía unha terceira liña, nada ficticia, a férrea, aquela que vertebraba unha parte dun norte (que paradoxo!) menos desenvolvido.

Tres liñas

Unha nova autoestrada compite coa primeira; a segunda busca recuperar o prestixio doutros tempos; da terceira só queda unha manchea de pequenas e coquetas estacións.

13_O PALACIO DE MATEUS

Gabriela ou Rafaela? Xuraría que ao primeiro lle escoitei presentarse co segundo pero despois crin entenderlle a unha segunda guía que se dirixía a ela por un nome máis parecido ao primeiro. Fose isto segundo ou aquilo primeiro, non se pode negar que, primeiro, se trataba dunha profesional competente e, segundo, que a visita ao Palacio de Mateus merece a pena. E iso que a cámara sobra. Primeiro, porque no interior non se permiten as instantáneas e, segundo, porque a foto máis coñecida do exterior pódese contemplar cada día nos estantes dos supermercados etiquetando viños de 4 euros a botella. Quedan os xardíns. Gabriela (ou Rafaela?) referiuse a eles coma un segundo (ou un pequeno) Versalles pero, como non estivemos no primeiro, supoñemos aquel máis extenso, grandioso e variado.


Un consello: que ninguén se fíe dos prezos das entradas que os viaxeiros comentan na internet. Adoitan quedar obsoletos rapidamente.







14_BICOS AO OUTRO LADO DO CRISTAL


-Oíches? Aquel home de alí saudoume.



-Oh! Ti non mires, pero está levando os dedos cara aos beizos, coa palma da man para a boca, adiante e atrás, adiante e atrás.



-Pois se me está pedindo un cigarro, como non llo tirase pola  ventá...


15_GAIUS CALPURNIUS RUFINUS E O Sr. HERCULANO

Recapitulemos: atopámonos cun primeiro guía en Monterrei (se tal nome se lle pode aplicar a aquel empregado do Concello), un individuo en aparencia carente dun mínimo e razoable interese por aquilo que lle debe amosar ao visitante. Como se non houbese un nexo claro de unión entre o traballo que realiza e o salario que percibe. A segunda en orde cronolóxica e, até o de agora, primeira en relevancia, foi Gabriela (ou chamábase Rafaela?), por epíteto “profesional”, alguén que se esforza por cumprir co seu cometido pero co que non sabes se realmente goza. Porque, esta impresión queda reservada para xente coma o Sr. Herculano no Santuario de Panoias.


Hai que dicir que para atopar este lugar nas datas nas que nós viaxamos (agosto de 2013) as sinalizacións -perdón, as obras na estrada que sae de Mateus- inducen a erros. De feito, protagonizamos o segundo caso de turistas extraviados aquel día cousa que, por certo, o Sr. Herculano se ocupou de poñer en coñecemento do seu superior alí presente. Por riba, cando chegas, tampouco che recibe precisamente o parking dun aeroporto e, o pouco espazo do que se dispón, daquela reducíase en boa medida pola presenza de máis obras. Curiosa a situación de Portugal: malia a crise o mundo non parou de moverse, con reasfaltados, colexios de nova edificación, reparacións no centro das vilas...


Todo isto esquécelo cando o aquel home pon a funcionar o vídeo no segundo piso dun infrautilizado centro de interpretación. De sobremesa, as súas explicacións sobre Gaius Calpurnius Rufinus, funcionario do Imperio Romano, que aterrou en Panoias desde Asia Menor, personaxe que mandou erguer un templo no que conservar as súas crenzas - sacrificio de animais incluída. Explicacións sazonadas co descoñecemento do xeito no que os antigos poboadores cicelaron na pedra uns buracos tan estreitos, profundos. Perfectos. E as inscricións na rocha. E o mirador...


Divulgádeo, díxonos o Sr. Herculano. Que máis xente o coñeza e se anime a visitarnos. Petición estimada.




16_OS LEMMINGS

Disque os lemmings regulan a súa poboación tirándose dos cantís. É un feito que, cando a comida escasea, o instinto animal reacciona de dous xeitos: ou ben, coma eles, os individuos inmólanse para permitir a supervivencia da especie; ou ben a fame agudiza o enxeño, o individual prevalece sobre o colectivo e, no que á procura de alimento se refire, sálvese quen poida. Que a especie se perpetúe está moi ben, pero mellor comigo dentro.

Non imaxino os mosquitos sacrificando a súa vida polas súas crías. Así que, todos eses suicidas do parabrisas, en realidade deben de ser necrófagos fracasados.

19_TODOS OS CAMIÑOS LEVAN A PINHÃO E NON SEI O PORQUÉ

Ademais, existe o vicio de indicar mesmo cousas que non hai. Porque, a ver, quen é o guapo que atopa a praia fluvial? Ula?
Así que, a Pinhão pódese acceder en coche e sen navegador.

Como turista estacional e como autóctono o resto do ano, comprendo perfectamente tanto a pachorra na condución duns, como a a ansia de escapar dos estorbos dos outros.

Aqueles: vimos de vacacións, gústanos ollar a paisaxe e só nos presta a paso de tartaruga.

Estoutros: Icebergs a 5 millas de proa? Isto é o Titanic! Forzade a máquina para deixalos atrás o antes posible.

En calquera caso, velaí un aviso para navegantes: os adiantamentos en Portugal adoitan ser propios da F1. Automóbil que alcanzan, automóbil que despachan sen contemplacións.

Pinhão tamén conta cun cais e cunha pequena estación de tren, paradas habituais nos dous casos para aqueles visitantes que se achegan ben, polo Douro, superando encoros, ou ben pola beira do río, esquivándoos. Sen dúbida esta última constitúe a mellor opción. As vías discorren pola marxe norte de tal xeito que, se sacásemos a man pola fiestra, case poderiamos mollar os dedos... mentres buscamos pola area da praia.




20_CASCAOZINHAS (E OUTRAS SORPRESAS NO CEO)

12 de agosto en Peso da Régua. Calor. Moita calor. Os gatos escáldanse no Douro antes de fuxir da auga fría. A falta de nubes, só o fume dun de tantos incendios estivais en Portugal converte en translúcido unha pequena parte do ceo. Á beira do río unhas xitanas venden cadeiras de teas de cores. Dúas por cinco euros. Pack indisoluble. Pecho “El año negro” de Ismail Kadaré e pregámolas. Non hai cometa 100 anos nin negros presaxios pero, para atopármonos en véspera de festas, algo escuro si que está. Polo menos onde sentamos a comer pão com chouriço. Luces acesas, as imprescindibles.

-Van pechar? Preguntamos.

-Non, é polos bechos.

Home, algunha bolboretiña voaba hipnotizada polas lámpadas máis próximas pero non semellaba motivo para manter un negocio entre tebras. En fin, para contemplar as perseidas, mellor. Pero o que había de asombrarnos alí arriba, saíu de aló abaixo. Da auga. En poucos minutos nubes daqueles insectos xurdiron do Douro concentrándose nos farois aínda prendidos do cais até cubrir o ceo. Inofensivas. A millares. Estupendas para a pesca. Como morren ao pouco de emerxer, para mellor uso, recoméndase gardalas nun tupperware (pronúnciese tupergüer) no frigorífico até o día seguinte onde, coa calor, volverán temporalmente á vida. O nome do animal: cascaozinhas. Ou algo así lle entendemos á xente.

E unha alfombra de cadáveres cubría as beirarrúas.